بررسی جایگاه دانشگاه‌های ایرانی در ۶ نظام رتبه‌بندی بین المللی

نظام های معتبر رتبه بندی دانشگاه‌های جهان در سال ۲۰۲۲ آخرین ویرایش رتبه بندی‌های خود را منتشر کرده اند و بررسی جایگاه دانشگاه‌های ایرانی از رشد تعداد و رتبه دانشگاهها حکایت دارد

با انتشار رتبه بندی‌های مشهور دانشگاه‌های جهان، شمار مؤسسه‌های ایرانی در نظام‌های رتبه‌بندی فراگیر جهانی نسبت به سال گذشته افزایش یافته است و مقایسه این نظام‌های رتبه‌بندی فراگیر جهانی نشان می‌دهد که دانشگاه‌های ایرانی در بیشتر حوزه‌ها با رشد قابل توجهی مواجه هستند.
در این گزارش وضعیت دانشگاه‌های ایرانی در نظام‌های رتبه بندی تایمز، کیو اس، شانگهای،یورپ، یو اس نیوز و لایدن مورد بررسی قرار گرفته اند.
جایگاه مؤسسه‌های ایرانی در نظام رتبه بندی تایمز
جایگاه مؤسسه‌های ایرانی در نظام‌های فراگیر رتبه‌بندی «مؤسسه آموزش عالی تایمز» در ویرایش ۲۰۲۳ که در سال ۲۰۲۲ میلادی منتشر شده، نام ۶۷ مؤسسه ایرانی را در فهرست مؤسسه‌های برتر جهان شناسایی کرده است که از این میان دو دانشگاه در وضعیت گزارشگر در رده بندی حضور دارند.
رتبه بندی جهانی تایمز به صورت سالانه به ارزیابی و سنجش دانشگاه‌ها در حوزه‌های موضوعی مختلف می‌پردازد. این نظام رتبه بندی دارای چندین مدل ارزیابی است که علاوه بر رتبه بندی جهانی، رتبه بندی موضوعی ۱۱ گانه نیز منتشر می‌کند.
در رتبه بندی جهانی معیارهایی از جمله آموزش، پژوهش، استنادات، درآمد صنعتی و وجهه بین المللی با ۱۳ شاخص عملکردی در نظر گرفته می‌شوند و در رتبه بندی موضوعی نیز در حوزه موضوعی مهندسی و فناوری، علوم زیستی، علوم طبیعی، هنر و علوم انسانی، بهداشت و بالینی، علوم اجتماعی، علوم کامپیوتر، روانشناسی، آموزش و حقوق دانشگاه‌های برتر جهان را معرفی می‌کند.
وضعیت دانشگاه‌های ایرانی در این رتبه بندی‌ها پیش از این گزارش شده است اما مقایسه‌ای میان سال ۲۰۲۳ با سال ۲۰۲۲ در بخش رتبه بندی جهانی و رتبه بندی موضوعی تایمز نشان می‌دهد که دانشگاه‌های ایرانی در تعداد رشد نسبتاً محدودی داشته اند اما در بخش موضوعی در دو «بالینی و بهداشت» و «علوم کامپیوتر» رشد قابل توجهی را تجربه کرده اند.
نکته مورد توجه در این حوزه این است که تعداد دانشگاه‌های برتر ایران در رتبه بندی موضوعی در بخش علوم طبیعی (علوم پایه) یک عدد کاهش داشته است. البته شاید یک عدد چندان قابل توجه به نظر نرسد اما نیاز است که مسئولان امر با توجه به برنامه‌های تقویتی علوم پایه در کشور به این امر توجه داشته باشند.